Kızıma sordum, “Bu bir sihir mi yoksa?..” Sihir değilmiş ama nasıl olduğunu bilmeyen kişiler onu sihir sanabilirmiş.: )

Deney yapmaya bayılırdım çocukken, sevmeyen var mıydı acaba? Karıştır, bulaştır, batır, yüzdür… Hala hatırımda birkaç tanesi, en eğlenceli halleriyle…

Bundan iki-üç sene önce, karlı bir günde etkinlik olsun diye kızımla bir iki gözlem/deney  yaptık, bayıldı bu işe:

• Mesela bir kartopunu ocağın üstüne koyunca önce eriyip su olması, sonra buharlaşması, buharlaşırken üzerine kapak tutarsak tekrar su olması; ne oluyormuş dedik, madde kaybolmuyormuş…
• Donan suyun buz olarak suyun üzerinde kalması, bu sayede ne oluyormuş dedik, aşağıda balıklara yaşam alanı oluşuyormuş…
• Suyun kaldırma gücü, bu sayede ne oluyormuş dedik, sadece biz değil koca koca gemiler de yüzüyor…

Deney işinin kızımın ilgisini çektiğini görünce evde başka çocuklara uygun eğlenceli deneyler de yaptık,

• suyun patatesi kaldıramaması ama tuzlu suyun kaldırması,
• maya ile karbondioksit oluşturma deneyleri,
• hayalet mürekkep...

O dönem deney yapmak gündelik hayatımıza öyle girdi ki, kızımın anaokulunda beş yaş cücelerinin sınıfında misafir anne olarak bir etkinlik yapmam istendiğinde, bir hikaye okumak, ya da canlandırmak yerine, bahçede çocuklarla beraber basit deneyler yapmayı tercih ettim.

Doğal olarak, bizim bıdıklar deneylerin “yapma” kısmını çok sevdiler,  “nasıl oluyor acaba” diye merak ettiler, ama”neden”ini biraz anladılar, biraz anlamadılar…

Deney aslında onlar için bir sihirdi 🙂

Olsun, sebep sonuç ilişkisini de anlatmaya devam edelim biz. Bizim için önemli olan merak edip “Neden?” diye sormaları değil mi?

Şimdi kızım televizyonda Arka Bahçede Bilim’i seyretmeye bayılıyor, (hatta bayılıyoruz), bazılarını kendisi de yapıyor. (Bu Çilek Kız’ı sevmesine ve seyretmesine engel değil tabii ki!)

Kuzeninde  Tudem’in Eğlenceli Deneyler- Su kitabı vardı. Anlayabileceği deneylerin bir kısmını yaptık, ancak bir kısmı daha büyük yaş grubu için (kitap 7-12 yaşlar için), olsun o deneyleri de büyüyünce yapacağız.

Sonra gördüm ki, bu konuda yoğun bir ilgi var, pek çok yayınevi çocuklar için deneylerle ilgili kitaplar yayınlamış. Dışarıdaki etkinlikler arasına eğlenceli deneyler de girmiş, hatta eğlenceli deney yapan bazı  firmalar var (Mad Science gibi) ve arada okullara ve doğum günü partilerine bile geliyorlar. Bu arada okulda fen derslerinde yaptıkları deneyleri saymıyorum bile..

Derken… BASF Kids’ Lab Türkiye’nin İstanbul Modern’deki etkinliklerini duydum. Yaşasın, gelsin yeni deneyler 🙂

BASF dünya çapında bir kimya firması, bir süredir tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de 6- 12 yaş arası çocuklara kimya ve bilimi sevdirmek için her ay interaktif ve eğlenceli deneyler yaptırdıkları bir etkinlik düzenliyorlar. Şaşırtan kimya BASF Kids’ Lab ile 35 ülkede 500.00’e yakın çocuğa ulaşıyormuş.

Mucizenin olduğu yerde bilim vardır diyorlar.

Kızım deney başlamadan önce Profesör Köpük’le tanıştı, laboratuvardan içeri girip önlük ve gözlüğünü taktı. Çocukların içeride yaptıkları deney şuymuş: Deneyde önce kum ve suyu karıştırmışlar, su kumun arasından tamamen akmış. Sonra bebek bezlerinin içinde bulunan ve başlangıçta kuma benzeyen “Bay Susamış” ile suyu karıştırmışlar. Bu sefer Bay Susamış’ın tanecikleri şişmiş, hatta kalıp gibi kalıp tüm suyu emmiş!  Bu bir sihir miydi yoksa? Kızıma sordum, sihir değilmiş ama nasıl olduğunu bilmeyen kişiler onu sihir sanabilirmiş. : )

Teşekkürler BASF, çocuklara kimya ve bilimi sevdirmek için böyle bir organizasyonu yaptığınız için, bilim insanı olma keyfini çocuklara verdiğiniz için.

Sonra.. Sonra da o arkadaşıyla açık havada oynadı, ben de anne arkadaşımla sohbet ettim tabii ki …

Öneri: 1. BASF Kids’ Lab devam edecek olan ücretsiz bir etkinlik. Onların facebook sayfasından, web sitesinden ya da İstanbul Modern vasıtası ile onlara ulaşır, mayıs ayı veya sonrası için rezervasyon yaptırabilirsiniz.

2. Deneyler konusunda Tubitak  ve Tudem yayınlarının yanı sıra geçenlerde, Yapı Kredi Yayınları’ndan Her Güne Bir Deney kitabını gördüm, en kısa zamanda alacağım. Siz de bu konudaki onlarca kitaptan birini seçip yavrunuzla birlikte bu deneylerden yapabilirsiniz.